HSP 201 | Ders Tanıtım Bilgileri - Tıp | İzmir Ekonomi Üniversitesi

Dersin Adı

İnsan Toplum Gezegen III

Kodu	Yarıyıl	Teori (saat/hafta)	Uygulama/Lab (saat/hafta)	Yerel Kredi	AKTS
HSP 201	Güz	2	2	3	4

Ön-Koşul(lar)	Yok
Dersin Dili	İngilizce
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Düzeyi	Lisans
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri	Tartışma Grup çalışması Problem çözme Olgu / Vaka çalışması Soru & Cevap Anlatım / Sunum
Ulusal Meslek Sınıflandırma Kodu	-
Dersin Koordinatörü	Profesör Dr. Kamer MUTAFOĞLU
Öğretim Eleman(lar)ı	Doç. Dr. Özden Gökdemir Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Banu DEMİR Dr. Öğr. Üyesi Barış GÜRPINAR Dr. Öğr. Üyesi Rüksan ÇEHRELİ Öğr. Gör. Gonca ŞAHİNER PIÇAK Prof. Dr. GÖNÜL DİNÇ HORASAN Prof. Dr. Kamer MUTAFOĞLU Prof. Dr. Özgür ASLAN
Yardımcı(ları)	Araş. Gör. Yağmur ÖZBEK İŞBİTİREN

Dersin Amacı	Bu dersin sonunda öğrencilerin; yaşam tarzı ve yaşamı tehdit eden bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar arasındaki ilişkiyi açıklamaları, diyet, fiziksel aktivite, uyku, stres, tütün/alkol kullanımı ile ilgili yaşam tarzı risk faktörlerini tanımlamaları, bu kronik hastalıkların önlenmesi ve yönetiminde ve küresel hastalık yükünün azaltılmasında yaşam tarzı müdahalelerinin önemini tanımlamaları, bireysel ve toplumsal düzeyde yaşam tarzını iyileştirme yollarını tartışmaları ve kendilerinin yaşam tarzı davranışlarını belirli perspektiflerden değerlendirebilmeleri, güçlü ve zayıf yönlerini tanımlayabilmeleri ve iyileştirilmesi gereken yaşam tarzları için bir gelişim planı oluşturabilmeleri beklenmektedir.
Öğrenme Çıktıları	Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Yaşam tarzı ile ilişkili bulaşıcı olmayan hastalıkların küresel ve ulusal hastalık yükü üzerindeki etkisini tanımlayabilecektir Beslenme ve bulaşıcı olmayan hastalıklar arasındaki ilişkiyi ve önleyici müdahaleleri tanımlayabilecektir Fiziksel aktivite ve bulaşıcı olmayan hastalıklar arasındaki ilişkiyi ve önleyici müdahaleleri tanımlamak Uyku ve bulaşıcı olmayan hastalıklar arasındaki ilişkiyi ve önleyici müdahaleleri açıklamak Stres ve bulaşıcı olmayan hastalıklar arasındaki ilişkiyi ve önleyici müdahaleleri açıklayabilecektir Sigara ve bulaşıcı olmayan hastalıklar arasındaki ilişkiyi ve önleyici müdahaleleri açıklayabilecektir. Alkol ve bulaşıcı olmayan hastalıklar arasındaki ilişkiyi ve önleyici müdahaleleri açıklayabilecektir. Sağlıklı bir yaşam tarzı için sosyoekonomik ve çevresel risk faktörlerini değerlendirebilecektir Sağlığın geliştirilmesi ve hastalık yönetimi sırasında sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını geliştirme yollarını tartışabilecektir. Toplumda sağlıklı bir yaşam tarzını teşvik etmeye yönelik stratejileri tartışabilecektir Ulusal sağlık politikasının ve sağlığın sosyal belirleyicilerinin toplumun sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını geliştirmedeki rolünü tartışabilecektir Yaşam tarzı müdahaleleri konusunda toplum eğitimi verebilecek temel becerileri gösterecektir Kendilerini yaşam tarzı davranışlarının belirli perspektiflerinden değerlendirip, güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek iyileştirilmesi gereken yaşam tarzları için bir gelişim planı oluşturabileceklerdir.
Ders Tanımı	Bu derste, yaşam tehdit eden kronik hastalıkların gelişiminde yaşam biçimi faktörlerinin rolü ve yaşam biçimi ile ilişkili olan kronik hastalıkların önlenmesi, yönetimi ve iyileştirilmesinde yaşam tarzı girişimlerinin önemi ele alınacaktır.
Dersin İlişkili Olduğu Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

Dersin Kategorisi	Temel Ders	X
	Uzmanlık/Alan Dersleri
	Destek Dersleri
	İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
	Aktarılabilir Beceri Dersleri

Hafta	Konular	Ön Hazırlık
1	Yaşam Biçimi Tibbi Tanitimi İEÜ Yaşam Biçimi Tibbi Ders Programi Tanitimi	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course Module 1. https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-2 https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases https://www.youtube.com/watch?v=BWolWB3tSEU
2	Diyet ve sağlik Akdeniz diyeti ve sağlik üzerine etkileri	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course 4 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-13 Recommended review articles Morris, Lauren, Bhatnagar, Deepak The Mediterranean diet.. Current Opinion in Lipidology: February 2016 - Volume 27 - Issue 1 - p 89-91 doi: 10.1097/MOL.0000000000000266 Davis C, Bryan J, Hodgson J, Murphy K. Definition of the Mediterranean Diet; a Literature Review. Nutrients. 2015 Nov 5;7(11):9139-53. doi: 10.3390/nu7115459. Guasch-Ferré M, et al.; PREDIMED Investigators. The PREDIMED trial, Mediterranean diet and health outcomes: How strong is the evidence? Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2017 Jul;27(7):624-632. doi: 10.1016/j.numecd.2017.05.004. https://www.unesco.org/archives/multimedia/document-1680-Eng-2 https://doi.org/10.3390/nu6041406
3	Erişkinler için sağlikli ve dengeli beslenme	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course Module 4 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-20
4	Fiziksel aktivite ve sağlik	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course Module 3 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-
5	Uyku ve sağlik	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course Module 5 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-25
6	Tütün ve sağlik	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course Module 8 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-37ef
7	Alkol ve sağlik Yaşam tarzi davranişlari için "akilli hedefler" belirlemek	NextGenU Lifestyle Medicine Online Course Module 6 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-28 Module 7 https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-32
8	Stres ve sağlik Tükenmişlik sendromu
9	Yaşam biçimi ve epigenetik	https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-2 Modul 8
10	ARA SINAV
11	Sağlıklı kampus aktiviteleri Grup Çalışmaları
12	Sağlıklı kampus aktiviteleri Akran Eğitimi Etkinliği
13	Yaşam biçimi tibbi ve toplum tabanli çalişmalar
14	Klinik pratikte yaşam biçimi tıbbı I Pediatri ve Yaşam Biçimi Tıbbı	https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-2 Modul 10
15	Klinik pratikte yaşam biçimi tıbbı II Kardiyovasküler Hastalıklar	https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-2 Modul 10
16	Klinik pratikte yaşam biçimi tıbbı III Diyabet ve Metabolik Sendrom	https://www.worldobesity.org/about/about-obesity https://www.cdc.gov/obesity/basics/causes.html?CDC_ AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fobesity https://nextgenu.org/course/view.php?id=205#section-2 Modul 10
17	Dönemin gözden geçirilmesi
18	FINAL SINAVI

Ders Kitabı

1. ELMO/ The Lifestyle Medicine course/Nutrition, Physical activity, Tobacco, alcohol, sleep health, emotional and mental well being, sexuality and health.

http://nextgenu.org/course/view.php?id=205#19

Önerilen Okumalar/Materyaller

1. Türkiye Beslenme Rehberi 2015 https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenme-rehberipdf.pdf
2. Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması
https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/khrfat.pdf
1. Lifestyle Medicine Evidence Review –American Collage of Preventive Medicine
https://cdn.ymaws.com/www.acpm.org/resource/resmgr/lmi-files/lifestylemedicine-literature.pdf
1. WHO Global status report on noncommunicable diseases 2014 https://www.who.int/nmh/publications/ncd-status-report-2014/en/
2. WHO Global Action Plan for the Prevention and Control of NCDs 2013-2020 https://www.who.int/nmh/events/ncd_action_plan/en/
3. Egger G, Climstein M. Chapter 8 Physical Activity: Generic Prescription for Health. In: Egger G, Binns A, Rossner S. Lifestyle Medicine: Managing Diseases of Lifestyle in the 21 st Century. 2nd ed. North Ryde, Australia: McGraw-Hill; 2010:91-110.
4. GBD 2019 Cancer Risk Factors Collaborators*The global burden of cancer attributable to risk factors, 2010–19: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet Vol 400 (August 20) , 2022 :563-91
5. Morris Lauren^, Bhatnagar Deepak. The Mediterranean diet. Current Opinion in Lipidology: February 2016 - Volume 27 - Issue 1 - p 89-91 doi: 10.1097/MOL.0000000000000266
6. Davis C, Bryan J, Hodgson J, Murphy K. Definition of the Mediterranean Diet; a Literature Review. Nutrients. 2015 Nov 5;7(11):9139-53. doi: 10.3390/nu7115459.
7. Courneya K.S, Rogers L.Q, Campbell K.L, Vallance J.K, Friedenreich C.M. Top 10 research questions related to physical activity and cancer survisorship. Research Quarterly for Exercise and Sport; 86, 107-116, 2015.
8. RIGGS, J. A. (2001). Obesity: assessment and management in primary care. Am Fam Physician, 63(11), 2185-2197.
9. TEMD Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu-2019
10. Ling and Ronn, Epigenetics in Human Obesity and Type 2 Diabetes. Cell Metabolism, 2019; 29(5): 1028–1044.
11. Alvarado-Cruz, et al. Environmental Epigenetic Changes, as Risk Factors for the Development of Diseases in Children: A Systematic Review. Annals of Global Health, 2018; 84(2), pp. 212–224.
12. Gomes, et al. Epigenetic vulnerability and the environmental influence on health. Experimental Biology and Medicine, 2013; 238: 859–865.
13. Gomes. Lifestyle and Preventive Medical Epigenetics (Chapter 6).
14. Toro-Martin, et al. Precision Nutrition: A Review of Personalized Nutritional Approaches for the Prevention and Management of Metabolic Syndrome. Nutrients, 2017; 9(8).
15. Grazioli, et al. Physical activity in the prevention of human diseases: role of epigenetic modifications. BMC Genomics, 2017; 18(Suppl 8):802.
16. Joehanes, et al. Epigenetic Signatures of Cigarette Smoking. Circ Cardiovasc Genet, 2016; 9(5): 436–447.
17. Zhang, et al. Diet and the epigenome. Nature Communications, 2018; 9:3375.
18. Alegría-Torres Jorge A, Baccarelli A, Bollati V. Epigenetics and lifestyle Epigenomics. 2011 June ; 3(3): 267–277. doi:10.2217/epi.11.22.
19. Updating the Mediterranean Diet Pyramid towards Sustainability: Focus on Environmental Concerns. Int J Environ Res Public Health. 2020 25;17(23):8758. DOI: 10.3390/ijerph17238758.
20. Lăcătușu CM, Grigorescu ED, Floria M, et al. The Mediterranean Diet: From an Environment-Driven Food Culture to an Emerging Medical Prescription. Int J Environ Res Public Health. 2019 Mar 15;16(6):942. doi: 10.3390/ijerph16060942.

Yarıyıl Aktiviteleri	Sayı	Katkı Payı %
Katılım
Laboratuvar / Uygulama
Arazi Çalışması
Küçük Sınav / Stüdyo Kritiği
Portfolyo	1	10
Ödev	1	20
Sunum / Jüri Önünde Sunum
Proje	1	15
Seminer/Çalıştay
Sözlü Sınav
Ara Sınav	1	25
Final Sınavı	1	30
Toplam

Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı	4	70
Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı	1	30
Toplam

Yarıyıl Aktiviteleri	Sayı	Süre (Saat)	İş Yükü
Teorik Ders Saati (Sınav haftası dahildir: 18 x teorik ders saati)	18	2	36
Laboratuvar / Uygulama Ders Saati (Sınav haftası dahildir. 18 x uygulama/lab ders saati)	18	2	36
Sınıf Dışı Ders Çalışması			0
Arazi Çalışması			0
Küçük Sınav / Stüdyo Kritiği			0
Portfolyo	1	5	5
Ödev	5	3	15
Sunum / Jüri Önünde Sunum			0
Proje	1	8	8
Seminer/Çalıştay			0
Sözlü Sınav			0
Ara Sınavlar	1	10	10
Final Sınavı	1	18	18
		Toplam	128

#	Program Yeterlilikleri / Çıktıları	* Katkı Düzeyi
#	Program Yeterlilikleri / Çıktıları	1	2	3	4	5
1	Hekimlik uygulamalarına yönelik bilgi: Temel ve klinik tıp bilimleri, epidemiyoloji, biyoistatistik, biyomedikal informatik, sosyal ve davranış bilimleri alanında edindiği bilgileri tıbbi sorunların önlenmesi, tanısı, sağaltımı ve yönetimi için kullanır.	-	-	X	-	-
2	Mesleksel beceride yetkinlik: Mesleğini uygulama için gerekli temel hekimlik becerilerine ve tutuma sahiptir, sınırlarını bilir, kendi performansını değerlendirerek geliştirmesi gereken yönlerini belirler ve bir plan dahilinde uygular.	-	-	X	-	-
3	Hasta yönetimi: Toplumda öncelikli sağlık sorunları başta olmak üzere, sağlığı koruma ve geliştirmeyi önceleyen, hasta-merkezli, bütüncül, güvenli, güvenilir, adil, ve akılcı- kanıta dayalı sağlık hizmeti sunar. Gerektiğinde diğer sağlık çalışanları ve kurumlardan sevk zincirini gözeterek destek ister.	-	X	-	-	-
4	Hasta ve çalışan güvenliği: Tanı, tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde hastaların ve çalışanların sağlığını ve güvenliğini göz önünde bulundurarak sağlık hizmeti sunar.	-	-	-	-	-
5	Gezegen sağlığı ve sağlıklı yaşam biçimleri: Gezegenimizin sunduğu kaynakların birey ve toplum sağlığı üzerine olan etkilerini gözeterek mesleksel uygulamalarında değerlendirir. Toplumu bilgilendirerek sağlıklı yaşam biçimlerini yaygınlaştırmayı ve sağlığı olumsuz etkileyen faktörleri gidermeyi görevi sayar.	-	-	-	-	X
6	Bilgi yönetimi ve Araştırma: Bilimsel araştırmanın ve kanıtların nitelikli ve güvenli sağlık hizmeti sunumundaki yerini ve önemini açıklar. Hizmet verdiği toplumdaki sağlık sorunlarını bilimsel yöntemlerle analiz eder. Araştırma yoluyla ürettiği ve bilişim teknolojilerinden uygun şekilde yararlanarak doğru, güvenilir kaynaklardan eriştiği bilgileri, kanıta dayalı hasta yönetim süreçlerinde kullanır.	-	-	-	-	-
7	Etik ilkelere bağlılık: Mesleğinin gerektirdiği etik ilkeler ile hak ve yasal sorumluluklar çerçevesinde görev ve yükümlülüklerini, iyi hekimlik uygulamalarını ve deontoloji ilkelerini dikkate alarak yerine getirir. Etik ikilemleri tanır, analiz ederek karar verebilir.	-	-	-	-	-
8	Mesleksel erdemler: Toplumun hekimliğe güvenini sarsacak davranışlardan kaçınır. Hastalarına ayrım gözetmeksizin şefkatle ve özenle ve empatiyle yaklaşır, onların gönencini kendi çıkarlarının önünde tutar. Hasta bilgilerinin gizliliğinin korunması ve mahremiyetin korunmasına özen gösterir.	-	-	-	-	-
9	Sağlık politikaları ve savunuculuk: Sağlık politikalarının bireylerin ve toplumun sağlık göstergelerine etkisini değerlendirir. Sosyal güvenirlik ve yükümlülükler doğrultusunda sağlık hizmetlerinin geliştirilmesini savunur.	-	-	-	X	-
10	Sosyal yükümlülük olarak sağlığı koruma ve geliştirme: Toplum sağlığını koruma ve geliştirmeyi sosyal yükümlülük olarak kabul eder ve hizmet sunduğu toplumun öncelikli sağlık sorunlarını belirleyerek çözümler üretir, sağlık eğitimi ve danışmanlık hizmetlerini gerçekleştirir.	-	-	-	-	X
11	Olağandışı durumlarda sağlık hizmeti sunumunda bireylerin ve toplumun sağlığını koruma ve geliştirmeyi önceler. Klinik hekimlik ve halk sağlığı uygulamalarını bütüncül ve yetkin biçimde gerçekleştirir.	-	-	-	-	-
12	Sağlıklı hekim-sağlıklı toplum: Kişisel sağlığına, hijyenine, güvenliğine ve görünüşüne önem verir. Sağlığı korumaya yönelik önlemleri, sağlıklı yaşamın sürdürülmesi için stresle baş etme ve tükenmişliği önlemeye yönelik stratejileri açıklar ve uygular. Uygulamalarıyla meslektaşlarına ve topluma örnek olur.	-	-	-	-	X
13	Değişim yönetimi ve liderlik: Nitelikli, güvenli ve maliyet etkin sağlık hizmeti sunmaya yönelik değişim gerektiren konuları/süreçleri ve gerekli kaynakları sistematik biçimde tanımlar, bu değişikliklere liderlik edebilecek donanımları kazanır.	-	-	-	-	-
14	Ekip çalışması: Birlikte çalıştığı sağlık çalışanları ve diğer meslek gruplarıyla olumlu iletişim kurar, etkin geribildirim alma ve verme davranışları gösterir, destekleyici yaklaşımda bulunur, özlük haklarını, görev ve yükümlülüklerini bilir, zamanında ve gereğince yerine getirir, gerektiğinde farklı ekip rollerini üstlenir.	-	-	-	-	-
15	İletişim becerileri: Yazılı, sözel ve sözel olmayan iletişimi etkin olarak kullanır.	-	-	-	-	-
16	Nitelikli ve güvenli sağlık hizmeti için iletişim: Hastalar, yakınları, sağlık çalışanları, diğer meslek grupları, kurum ve kuruluşlar ile hasta güvenliği risklerini en aza indirecek ve sağlık hizmetinin niteliğini arttıracak, hastayı karar verme mekanizmalarına ortak edecek, olası farklılıklarını ve gereksinimlerini gözetecek şekilde açık, anlaşılır ve profesyonel ilkelere uygun iletişim kurar ve gerekli bilgilendirmeyi yapar.	-	-	-	X	-
17	Yaşam boyu öğrenme: Özdeğerlendirme yaklaşımlarını kullanarak mesleki başarımını sorgular, iyileştirme gerektiren alanları tanımlar, öğrenme gereksinimini belirleyerek ve kendi öğrenme sürecini düzenleyerek mesleki bilgi ve becerisini geliştirir.	-	-	-	-	-